Nohut, yalnızca mutfaklarda kullanılan bir baklagil olmanın ötesinde, ekonomik ve endüstriyel açıdan da büyük bir öneme sahiptir. Tarımsal üretimi, ihracatı ve işlenmiş gıda sanayisindeki kullanımı sayesinde dünya çapında ekonomik değeri yüksek bir üründür. Ayrıca, nohut unundan gıda katkı maddelerine, hayvan yeminden biyoplastik üretimine kadar birçok endüstride farklı şekillerde değerlendirilmektedir.
Bu yazıda, nohudun ekonomik değerini, ticaretini ve endüstriyel alanlardaki kullanımını detaylı olarak inceleyeceğiz.

1. Nohutun Küresel Ekonomideki Yeri
Nohut, dünya genelinde tarımı yapılan en önemli baklagillerden biridir. Özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde yetiştirildiği için, tarımsal sürdürülebilirlik açısından da kritik bir role sahiptir.
a) Küresel Nohut Üretimi
-
Hindistan, dünya nohut üretiminin yaklaşık %70’ini karşılamaktadır ve en büyük üretici konumundadır.
-
Avustralya, özellikle yüksek kaliteli Kabuli nohutu ile bilinir ve büyük ihracatçılardan biridir.
-
Türkiye, dünya çapında önemli bir nohut üreticisi olup, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde geniş alanlarda üretim yapmaktadır.
-
Pakistan, Kanada, ABD ve Meksika da önemli nohut üreticileri arasındadır.
b) Küresel Nohut Ticareti ve İhracatı
-
Hindistan, en büyük üretici olmasına rağmen, iç tüketimin fazla olması nedeniyle zaman zaman nohut ithalatı da yapmaktadır.
-
Türkiye, hem iç tüketim hem de ihracat açısından güçlü bir pazar konumundadır.
-
Kanada ve Avustralya, dünya çapında büyük nohut ihracatçıları arasında yer almaktadır.
2. Türkiye’de Nohut Üretimi ve Ekonomik Katkısı
Türkiye, yıllık ortalama 500-600 bin ton nohut üretimiyle dünya sıralamasında ilk beş ülke arasında yer almaktadır. Ülkemizde nohut üretimi ağırlıklı olarak İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşmıştır.
a) Nohut Üretiminin Türkiye Ekonomisine Katkısı
-
Türkiye’de baklagil üretimi içinde nohut önemli bir yer tutmaktadır.
-
Organik ve yerli nohut üretimi artarak devam etmektedir.
-
Nohut, Türkiye’nin tarımsal ihracatında önemli bir gelir kaynağıdır.
b) Türkiye’de Nohut İhracatı ve Pazarı
-
Türkiye, özellikle Orta Doğu, Avrupa ve Kuzey Amerika’ya nohut ihraç etmektedir.
-
Nohut, iç piyasada da büyük bir tüketici kitlesine sahiptir ve birçok geleneksel yemeğin temel bileşeni olarak değerlendirilmektedir.
3. Nohutun Endüstriyel Kullanım Alanları
a) Gıda Sanayisinde Kullanımı
Nohut, yalnızca taneli gıda olarak değil, işlenmiş gıdalarda da yaygın olarak kullanılmaktadır:
-
Nohut Unu: Glutensiz un alternatifi olarak ekmek, makarna ve atıştırmalık ürünlerde kullanılmaktadır.
-
Nohut Bazlı Protein Ürünleri: Vegan ve vejetaryen diyetlerde et yerine kullanılan bitkisel protein kaynağıdır.
-
Hazır Nohut Ürünleri: Konserve nohut, haşlanmış nohut ve dondurulmuş nohut gibi ürünler işlenmiş gıda sektöründe büyük bir pazar payına sahiptir.
b) Hayvan Yemi ve Tarım Sektöründe Kullanımı
-
Nohutun bazı türleri, özellikle hayvancılıkta protein kaynağı olarak değerlendirilmektedir.
-
Nohut kabukları, hayvan yemine eklenerek besin değerini artırmaktadır.
c) Kozmetik ve İlaç Endüstrisinde Kullanımı
-
Nohutun içerdiği antioksidanlar, cilt sağlığını destekleyici ürünlerde kullanılmaktadır.
-
Yüksek protein içeriği nedeniyle saç bakım ürünlerinde ve takviye gıdalarda yer almaktadır.
d) Biyoplastik ve Yenilenebilir Kaynaklı Ürünlerde Kullanımı
-
Son yıllarda, sürdürülebilir malzemelerin kullanımının artmasıyla birlikte nohut bazlı biyoplastik üretimi üzerine araştırmalar yapılmaktadır.
-
Bitkisel bazlı proteinler, gıda ambalajı üretiminde ve biyolojik olarak parçalanabilir plastiklerde değerlendirilmektedir.
4. Nohutun Geleceği: Sürdürülebilirlik ve İnovasyon
a) Organik Nohut Üretimi
-
Pestisit ve kimyasal gübre kullanmadan üretilen organik nohut, sağlıklı beslenme trendleri ile birlikte giderek daha fazla ilgi görmektedir.
-
Türkiye’de organik nohut üretimi, özellikle Avrupa pazarına yönelik olarak artmaktadır.
b) İklim Değişikliği ve Nohut Tarımı
-
Nohut, kuraklığa dayanıklı bir bitki olduğu için iklim değişikliğine uyum sağlayabilecek bir ürün olarak görülmektedir.
-
Kurak bölgelerde yetiştirilebilmesi sayesinde tarımda sürdürülebilirlik açısından büyük bir avantaja sahiptir.
c) Alternatif Protein Kaynağı Olarak Nohut
-
Artan vegan ve vejetaryen beslenme trendleri ile birlikte, nohut bazlı protein ürünlerine olan talep artmaktadır.
-
Nohut bazlı et alternatifleri, gelecekte daha fazla tüketiciye ulaşması beklenen inovatif gıdalar arasında yer almaktadır.
Nohut, sadece bir gıda ürünü olmanın ötesinde, küresel ekonomi ve endüstride geniş bir kullanım alanına sahiptir. Türkiye ve dünya genelinde tarımı yapılan bu besin, tarım sektörüne ekonomik katkı sağlamakla kalmayıp, gıda sanayisi, hayvancılık, ilaç ve kozmetik gibi farklı alanlarda da değerlendirilmektedir. Sürdürülebilir üretim teknikleri ve artan inovasyonlar ile birlikte, nohudun ekonomik ve endüstriyel önemi gelecekte daha da artacaktır.